Herkes sağlıklı dişler ister ve fırçalamak bunun gerçekleşmesinin büyük bir parçasıdır. İyi fırçalama alışkanlığına sahip olmak söz konusu olduğunda, mesele sadece nasıl olduğu değil, ne zaman olduğuyla da ilgilidir. Dişlerinizi fırçalamak için doğru zamanın ne zaman olduğunu mu merak ediyorsunuz? Bazı insanlar yemekten hemen sonra dişlerini fırçalamanın yapılacak doğru şey olduğunu düşünür. Bu düşünce okulunun bir değeri olsa da, tüm değişkenleri göz önünde bulundurmanıza ve bilinçli bir karar vermenize yardımcı olmak için buradayız.

Dişlerinizin Üzerinde ve Arasında Kalan Yiyecekler Diş Çürümesine Yol Açabilir Mi?

Yemek yediğinizde dişlerin üzerinde plak (yapışkan, beyaz bir biyofilm) oluşur. Plak, bakteri içermektedir. Rochester Üniversitesi Tıp Merkezine göre, şeker içeren bir şey yedikten sonra bu bakteriler, yemekten sonra en az yirmi dakika diş minesine saldıran asitler üretir. Dişlerinizi düzenli olarak fırçalamaz ve bu plak birikiminden kurtulmazsanız, üretilen asitler diş minesini parçalayarak diş çürümesine neden olur.

Uzaklaştırılmayan plak, diş taşı (tartar) haline gelebilir. Diş etlerinizde tartar biriktiğinde iltihaplanmaya ve tedavi edilmediğinde diş eti hastalığına neden olabilir.

Yemek sonrası fırçalama diş yüzeyinden bir miktar madde kaldırır

Ağız diş sağlığının korunmasının temelinde temizlik ve bakım yatmaktadır. Yemeklerden ve asitli içeceklerden hemen sonra dişleri fırçalamaktan kaçınılmalıdır. Çünkü bu tür gıdalardan sonra yaklaşık bir saat diş minesi asit saldırısı altında olup minenin yumuşadığı ve hemen yapılan fırçalamanın diş yüzeyinden bir miktar madde kaldırdığı bilinmektedir. İngiltere’de yapılan bir araştırma neticesinde 5 yaşındaki çocukların %53’ünde diş erozyonu saptanmıştır. Gazlı içecekler dışında meyve suları da dişlerde erozyon riskini artırmaktadır.

Dişler aşındıkça renk bozulmaları ve hassasiyet artar

Asitli gıda denince akla; narenciye, yeşil elma, turşu, şarap, enerji içecekleri ve şarap gelir. Ph ne kadar düşük ise ürün o kadar asidiktir. Ph’ın 5.5’ten küçük olması çürük oluşturmaktadır. Alkaliler yüksek ph’a sahiptir. Düşük ph’lı ürünlerden bazıları sirke, kırmızı şarap, greyfurt, turşu vs.dir. Sütün ph’ı 6.9, cheddar peynirinin ise 5.9’dur. Ayrıca kişilerde artan estetik beklentisi sebebiyle dişleri beyazlatmak için aşındırıcı diş macunu ve diş parlatma tozları talebi diş sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Dişin minesi aşındıkça alttaki dentin tabakasının açığa çıkmasıyla dişin rengi daha sarı gözükmekte, sıcak ve soğuk hassasiyeti de buna eklenmektedir. İlerlemiş dönemde artan duyarlılık, oluşan çatlaklar, giderek artan renk bozulmaları gözlenebilir.

Peki Bu, Yemek Yedikten Hemen Sonra Dişlerinizi Fırçalamanız Gerektiği Anlamına Mı Geliyor?

Şart değil! Yemek yedikten sonra dişleri fırçalamak bazen diş minesini etkileyebilir. Aslında Mayo Clinic , portakal, greyfurt ve limon gibi sitrik asit içeren yiyecekler tükettiğinizde hemen ardından fırçalamanın dişleriniz için kötü olabileceği konusunda uyarmaktadır. Neden? Çünkü bu asitli yiyecekler diş minesini zayıflatır ve çok hızlı fırçalamak diş minesini kaldırabilir.

Her halukarda, Amerikan Diş Hekimleri Birliği Ağız Sağlığı Departmanı, bir şeyler yedikten veya içtikten sonra dişlerinizi fırçalamanız gerektiğini düşündüğünüzde en az 60 dakika beklemenizi önerir. Bu, tükürüğe yiyecek parçacıklarını doğal olarak temizleme şansı sağlar, böylece ağzınız doğru pH seviyesine döner. Bunun gerçekleşmesini beklerken içme suyunu terketmemek veya şekersiz sakız çiğnemek en iyisidir.

Ara öğünleri şekeriz gıdalardan seçin ve yatmadan önce mutlaka dişlerinizi fırçalayın

Pek çok işlenmiş besinde şeker bulunur. “Şeker ilavesizdir” ibaresi her zaman o besinde şeker olmadığını göstermez. Ara öğünler şekersiz gıdalardan seçilmelidir. Kurutulmuş meyvelerin şeker miktarı daha fazladır ve dişe yapışabilir. Ara öğünde meyve yenirse arkasından peynir gibi alkali bir besin yemelidir. Su ve süt en iyi içeceklerdir. Meyve suları yemek sırasında içilebilir. Ara öğünde yalnız içmesi istenirse de suyla seyreltilmesi önerilir. Gece çürük riski artacağından yatmadan önce mutlaka özenle fırçalanmalıdır. Erozyonun şiddeti; zaman, ph, asit tipi, ısı ve likit akış oranı gibi faktörlerle ilgilidir. Geleneksel çayın ph’ı 4.8, bitki çayının 3.2’dir. Dolayısıyla bitki çayları normal çaya oranla daha erozivdir.

Dişleri Fırçalamak için Uyku Öncesini Beklemek İyi Mi?

Evet, öyle! Önemli olan, akşam yemeğini yedikten bir süre sonra ve yatmadan önce fırçaladığınızdan emin olmanızdır. Dişlerinizi fırçalamadan uyursanız, plakların birikmesine, diş minesine saldırmasına, diş etlerini tahriş etmesine ve dişlerinizin arasında ve diş eti çizgisinde sertleşmesine izin vermiş olursunuz. Bu nedenle, akşam yemeğinden bir saat sonra veya uyumadan hemen önce fırçalamaya karar verseniz de, diş eti çizgisinde ve dişlerin tüm yüzeyini etkili bir şekilde fırçalamanız önemlidir.

Bu, yemek yedikten sonra dişlerinizi fırçalamamanız gerektiği anlamına mı geliyor? Artık yeterli bilgi edindiğinize göre, bu size kalmış. Kesin olan bir şey var: günde iki kez iki dakika boyunca dişlerinizi fırçalar ve bunları diş ipiyle temizlerseniz, güçlü dişler ve de taze ve sağlıklı bir ağızla donanmış olabilirsiniz!

Çürükten ve asit erozyonundan korumak için neler yapmalıyız?

Çocuklarımızda süt ve su gibi içeceklerin tüketimini arttırma yoluna gidilmelidir. Yoğurt düşük ph’ına rağmen erozyona yol açmayabilir. Çünkü içinde yüksek miktarda kalsiyum ve fosfat vardır. Meyve sularına asidik içeceklere kalsiyum eklenerek erozyon önlenebilir. Ancak iyi maskelenmezse ağza tebeşirimsi bir tat gelir. Asitli içeceklerin içine florür eklenmesi çok tüketimi halinde risk taşır. Daha konsantre bir içecek diş yüzeyine daha çok yapışır ve ağızda daha uzun süre kalır. Gece tükürük akışı azaldığında asitler dişte daha çok erozyona yol açar. Bu nedenle gece mutlak suretle dişlerimizi fırçalamalıyız.